Σε γενικές γραμμές, ο σκοπός των προβιοτικών και των πριβιοτικών είναι να περιορίζουν τη δράση παθογόνων οργανισμών με τελικό αποτέλεσμα να ενισχύεται η υγεία του οργανισμού-δέκτη. Τα προβιοτικά ορίζονται ως ζωντανά μικροβιακά διατροφικά συμπληρώματα τα οποία επηρεάζοντας την μικρό-χλωρίδα του γαστρεντερικού συστήματος μπορούν να έχουν θετική επίδραση στην υγεία του οργανισμού-δέκτη, (Roberfoid, 2000). Εξ’ ορισμού, τα προβιοτικά πρέπει να πληρούν ορισμένα χαρακτηριστικά προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις βιομηχανίες τροφίμων όπως:
- Δεν θα πρέπει να είναι παθογόνα στον οργανισμό-δέκτη. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να προκαλούν ασθένειες, ούτε να είναι τοξικά.
- Θα πρέπει να αντέχουν σε όξινες συνθήκες, ώστε να φτάνουν ζωντανά στο έντερο.
- Θα πρέπει να μπορούν να εγκατασταθούν στο έντερο (δυνατότητα προσκόλλησης)
- Θα πρέπει να μπορούν να παράγουν ουσίες που να αναστέλλουν την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών.
- Τέλος, θα πρέπει να αντέχουν στις συνθήκες παραγωγής και διατήρησης, ώστε το τελικό προϊόν να είναι ποιοτικά σταθερό.
- Να μην παθαίνουν υδρόλυση ούτε να απορροφούνται από το γαστρεντερικό σύστημα.
- Να ενισχύουν την ανάπτυξη των ωφέλιμων βακτηρίων.
- Να μπορούν να ελέγχουν την μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου δημιουργώντας τις ανάλογες συνθήκες.
Τα προβιοτικά και τα πριβιοτικά αναπτύχθηκαν ραγδαία μετά το 2006. Τότε η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγόρευσε την χρήση των αντιβιοτικών ως παραγόντων που επηρεάζουν θετικά τον ρυθμό ανάπτυξης των εκτρεφόμενων ζώων στις βιομηχανίες τροφίμων (π.χ. χοιρινού, βοοειδών, πουλερικών αλλά και ψαριών) (AGP: antimicrobial growth promoters). Αυτό έγινε με την σκέψη ότι από την συνεχιζόμενη λανθασμένη και αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών μπορεί να δημιουργηθούν στελέχη βακτηρίων ανθεκτικά σε αρκετά αντιβιοτικά αλλά και ικανά να προσβάλουν τον άνθρωπο. Τα προβιοτικά και τα πριβιοτικά δεν περιορίζονται από κάποια νομοθεσία αφού τα πρώτα συνήθως είναι μέρος της μικροβιακής χλωρίδας του οργανισμού-δέκτη, ενώ τα δεύτερα είναι κυρίως υδατάνθρακες.
Πηγές
Gibson G.R. and M.B. Roberfroid, 1995. Dietary modulation of the human colonic microbiota: introducing the concept of prebiotics. Journal of Nutrition 125: 1401 – 1412
Roberfroid M.B., 2000. Prebiotics and probiotics: are they fanctional foods? American journal of Clinical Nutrition 71: 1682S – 1687S